Binnenkort neemt het provinciebestuur van Overijssel een definitief besluit over de programmeringsafspraken windenergie voor onze provincie. In principe zijn de onderliggende afspraken rondom windenergie in onze provincie democratisch tot stand gekomen. Vraagtekens kun je echter hebben bij de wijze waarop de gemeente Deventer een verhoogd bod van 149 Gwh kreeg opgelegd vanuit de provincie en daarin werd gesteund door het college van burgermeester en wethouders. Het voorstel van de provincie met daarin de gevolgen van het verhoogde bod voor windenergie voor de gemeente Deventer werd aan de gemeenteraad voorgelegd. Het werd tekenen bij het kruisje, want inhoudelijk mocht niets aan het voorstel worden gewijzigd. In de brief van de provincie op 22 mei 2024, Deventer moet dan zelf nog het formele besluit nemen, wordt gesteld dat er sprake is van “over” programmering. Het bod past niet binnen de afspraken met de Regionale Energie Strategie (RES) regio’s en dat is bijzonder. Er zijn immers eerder afspraken gemaakt tussen deze 2 RES regio’s voor energie opwek in de provincie Overijssel. De provincie kiest er dus eenzijdig voor om af te wijken van eerder gemaakte afspraken en daarmee nog hoger te gaan zitten in afspraken voor opwek met windenergie. Waarom?
Ook zijn er vraagtekens bij de transparantie van het proces. Er zijn geen openbare voorstellen anders dan de in beton gegoten vastgestelde uitkomsten. Welke gesprekken zijn eigenlijk gevoerd met de verschillende Overijsselse gemeentes en welke individuele afspraken zijn precies gemaakt? Het verdeel en heers spelletje leidt uiteindelijk tot een raadsvoorstel in Deventer dat op geen enkel punt aangepast mocht worden. En de waarschuwing van de wethouder: gaat de gemeenteraad niet akkoord met dit voorstel, dan kan de provincie de volledige gemeente aanwijzen voor het plaatsen van (misschien wel 77) windturbines.
Hoe kan het dat de provincie verhoogde eisen aan de gemeentes oplegt? De eerste verklaring is dat de clustereis van tenminste 4 windturbines bij elkaar in combinatie met de 20 jaar oude wens om wind te clusteren langs de A1 zone invulling geeft aan de wensen van twee provinciale partijen. De BBB wil immers individuele windturbines in het landelijk gebied tegenhouden en de combinatie fractie GroenLinks PvdA zag met de clustereis mogelijkheden voor zoveel als mogelijk nieuwe windturbines in de provincie Overijssel. Win-win voor deze partijen. De tweede verklaring voor het in de prullenbak gooien van het lagere Deventer bod, lijkt te liggen in het verbloemen van een optelfout in de clustereis voor windturbines. Aanvankelijk leek de clustereis namelijk gunstig te zijn voor Deventer. Het gemeentelijk bod was immers lager dan de optelsom van de 4×20 GWh windturbines in de plannen van Pure Energie en Deventer Energie Coöperatie. Om deze plannen in te kunnen vullen is het dus nodig dat de provincie de gemeente buitenspel zet en een hoger bod oplegt in de programmeringsafspraken.
Bestuurlijk gezien kan je zeggen dat alles netjes het proces heeft gevolgd en dat er op de juiste niveaus besluitvorming heeft plaatsgevonden. Ethish is het echter verwerpelijk richting onze inwoners die aanwonend zijn in de aangewezen gebieden voor windenergie. Onze inwoners zijn buitenspel gezet, tenzij de leden van Provinciale Staten doen wat juist is en tegen de voorliggende afspraken stemmen en voor hun inwoners te kiezen.
De Provinciale Staten leden hebben nu de kans om hun college terecht te wijzen. Er is geen haast om nu te besluiten, de nieuwe normen voor windturbines op land zijn immers pas volgend jaar bekend. Luister naar je inwoners, neem de zorgen serieus. Als het provinciale bestuur participatie en draagvlak echt hoog in het vaandel heeft staan ga dan de krachtmeting aan. Kiest u nu niet voor uw inwoners, dan verliest de democratie in Overijssel. Het geloof van uw inwoners in een eerlijk proces staat op het spel. En ook ik zelf, kan als raadslid na 16 jaar woordvoerder op energie en energietransitie moeilijk het gevoel van belazerd te zijn onderdrukken.
Schalkhaar 08 oktober 2024.
Bert Kleine Schaars, gemeenteraadslid Deventer Belang in Deventer.
